یادی از گذشته ها | ||
|
معصومه دده بالا با نام هنری هایده، (۲۱ فروردین۱۳۲۱ - ۳۰ دی۱۳۶۸) خواننده ایرانی با صدای کنترآلتو است که بیست و یک سال در زمینه موسیقی دستگاهی و موسیقی پاپ ایرانی فعالیت داشت.
فعالیت حرفهایهایده در تهران متولد شد. نام اصلی او معصومه دده بالا بود.[۱] خواهر کوچکتر او، مهستی نیز از خوانندگان معروف ایرانی است که حدود سه سال پیش از هایده خوانندگی را آغاز کرد. هایده در ۱۳۴۷، فعالیت حرفهای خود را با خواندن ترانه «آزاده» اثر استادش علی تجویدی که بر روی آخرین سروده رهی معیری ساخته شده بود آغاز کرد[۲]. اجرای ترانه «آزاده» با ارکستر بزرگ گلها در رادیو تهران آغاز کار هایده بود. وی پس از اجرای چندین اثر دیگر از تجویدی و دیگر آهنگسازان در برنامه گلها، از نخستین سالهای دهه ۱۳۵۰ به خواندن ترانههای پاپ علاقهمند شد که بیشتر از ساختههای فریدون خشنود، جهانبخش پازوکی، محمد حیدری و انوشیروان روحانی بودند. هایده در شهریور ۱۳۵۷ چندین ماه پیش از پیروزی انقلاب ایران را به مقصد بریتانیا ترک کرد. او تا پایان عمر از این رویداد به عنوان تلخترین خاطره زندگی خود یاد میکرد.[۳] هایده از ۱۳۶۱ در لس آنجلس به فعالیت ادامه داد. یکی از نخستین برنامه های رسمی او در این شهر، کنسرتی در دانشگاه کالیفرنیا در لوس آنجلس (یو.سی.ال.ای) بود همراه با گروهی از سازهای ایرانی به سرپرستی منوچهر صادقی. [۴] آلبومهادر دهههای ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ آثار هایده در ایران به صورت صفحه گرامافون و نوار کاست منتشر شد. بیشتر این آثار و همچنین کارهایی که هایده در دهه ۱۹۸۰ در آمریکا خواند، در دهه ۱۹۹۰ و همچنین ۲۰۰۰ از نو روی سی.دی منتشر شدند. قرار دادن ترانهها در سی.دیها اغلب از نظم ویژهای پیروی نمیکند. دو آلبوم پایانی هایده «ای زندگی سلام» و «سوگند» رسما به شکل آلبوم روی نوار و سی.دی منتشر شدهاند. نام سی.دیهای منتشر شدهٔ دیگر از هایده که بیشتر نام یکی از ترانههای سی.دی را بر خود دارند عبارتند از:
سه سی.دی نیز از ترانههای هایده همراه با معین، ویگن و مهستی به نامهای «گلهای غربت»، «همخونه» و «اوج صدا» منتشر شدهاست. کنسرتهاهایده به جز برنامههای معمول خود در کشورهای گوناگون، در دانشگاه یوسیالای در کالیفرنیا، و در تالارهایی با شهرت جهانی مانند رویال آلبرت هال (به رهبری فرنوش بهزاد) در لندن و موزیک هاله (هامبورگ) کنسرتهایی اجرا کرد.
مرگهایده در روز ۲۰ ژانویه۱۹۹۰ برابر با ۳۰ دی ماه۱۳۶۸ فردای اجرای کنسرت در باشگاه کازابلانکا در حومه سان فرانسیسکو، بر اثر سکته قلبی درگذشت.[۵]
مستندپژمان اکبرزاده فیلم مستندی درباره فعالیتهای هنری و آثار هایده ساخته که در ژانویه ۲۰۰۹ برای نخستین بار در آمستردام اکران شد. این مستند یکصد دقیقهای با عنوان «سخن از هایده» دربرگیرنده بررسی فعالیتهای هایده، گزیدهای از اجراهای او در سبکهای گوناگون و گفتگو با دوستان و همکاران نزدیک اوست. مستند در جشنواره فیلم نور در لوس آنجلس نامزد دریافت جایزه بهترین مستند شد [۷] اما به گزارش تلویزیون فارسی بیبیسی، «برخی از بستگان و دوستداران هایده به دلیل بازگویی بی پرده برخی مسایل به آن اعتراض کردند»؛ از سویی در تهران، مستندساز از سوی خبرگزاری فارس به دلیل ساخت فیلم درباره «خواننده معلوم الحال طاغوتی» مورد انتقاد قرار گرفت.[۸] مستند «سخن از هایده» بیستم ژانویه ۲۰۱۰ در بیستمین سالگرد درگذشت هایده، توسط شبکه ایرانیان هلند منتشر شد و نسخه کوتاه شدهٔ آن نیز از شبکه فارسی تلویزیون صدای آمریکا پخش شد. در ژوئن ۲۰۱۰، کمی پیش از نمایش فیلم در جشنواره ایرانیان سیاتل، «روز آنلاین» در نقدی، مستند را «تلنگری برای یادآوری فضای شوم دهه شصت» خواند نظرات شما عزیزان: |
|
[ طراحی : ایران اسکین ] [ Weblog Themes By : iran skin ] |